Wat is externe agressie

Externe agressie is agressie door personen van buiten de organisatie. Je kunt hierbij denken aan klanten, cliënten, bezoekers of omstanders. Iemand die geweld pleegt of agressief gedrag vertoond wordt ook wel een agressor genoemd. Met name hulpverleners, zorgmedewerkers, ambtenaren en deurwaarders kunnen te maken krijgen met agressie door externen. Agressie door collega’s zoals noemen we interne agressie. Interne agressie wordt vaak gezien als pesten en kan grote gevolgen hebben.

Ruim 1,6 miljoen professionals heeft te maken met agressie en geweld op het werk. Ongeveer 200.000 werknemers krijgt geregeld te maken met agressie of geweld. In 2019 hadden drie op de tien werknemers te maken met externe agressie en geweld (bron: Nationale Enquête Arbeidsomstandigheden 2019).

TNO en het CBS zochten uit hoeveel procent van de medewerkers te maken kregen met agressie. Werknemers in de gezondheidszorg krijgen het vaakst te maken met externe agressie. Naast de gezondheidzorg krijgen ook professionals van het openbaar bestuur en het onderwijs vaker te maken met agressie en geweld.

Externe en interne agressie op het werk per bedrijfstak, 2011 – bron: CBS/TNO

Agressie kan in verschillende vormen voorkomen waaronder (seksuele) intimidatie, pesten en lichamelijk geweld. TNO en het CBS zochten uit welke vormen in 2011 het meest voorkwamen. TNO en het CBS keken onder meer naar de gezondheidszorg, het openbaar bestuur en het onderwijs.

Vormen van agressie op het werk in verschillende bedrijfstakken, 2011 – bron: CBS/TNO

Wat zijn de gevolgen van agressie door externen

Agressie kan grote gevolgen hebben. Gevolgen voor de agressor, de medewerker en de werkgever. Voorbeelden zijn angst, langdurig verzuim, volledige uitval, personeelsverloop en imagoschade. Hieronder vind je een aantal voorbeelden van de gevolgen.

Gevolgen van agressie voor de agressor

• De hulpverlening voor cliënten die zich agressief hebben gedragen stopt soms tijdelijk of definitief.
• Agressoren die hun hulpverlener agressie benaderen krijgen vaak schuldgevoelens. Dit kan het negatief zelfbeeld vergroten.
• Er kan aangifte worden gedaan tegen de agressor. Dit kan juridische gevolgen kan hebben.

Gevolgen voor de medewerker

• Een agressor kan voor materiële schade zorgen zoals een kapotte telefoon of gescheurde kleren.
• Verbale agressie kan leiden tot blauwe plekken, krassen, verstuikingen of ernstigere fysieke schade.
• Zowel verbale als non-verbale agressie kunnen psychische klachten veroorzaken. Je kunt hierbij denken aan stress, angst en onzekerheid. Agressie kan er zelfs voor zorgen dat een medewerker niet of minder goed functioneert.

Gevolgen van agressie voor de werkgever

• Medewerkers voelen zich machteloos en onveilig. Dit kan verzuim en ontslag als gevolg hebben.
• Vernielingen, letsels en werkonbekwaamheid bij het slachtoffer hebben ook voor de werkgever financiële gevolgen.
• Agressie heeft binnen de hulpverlening ook effect op de samenwerking binnen het team. De ene begeleider of medewerker ervaart een cliënt als moeilijk en agressief, de andere niet.
• Doet een werkgever te weinig tegen agressie en zijn de zaken zoals een degelijk beleid niet op orde dan kan de RI&E. Hierin beschrijf je in welke situaties medewerkers te maken kunnen krijgen met agressie. Daarnaast beschrijf wat je doet tegen agressie en welke maatregelen je treft.

  Wij schreven eerder over de aanpak van agressie: Wat kun je doen tegen agressie? 11 stappen voor een succesvolle aanpak. Ook de Inspectie SZW heeft in 2016 een flyer gemaakt. Deze is gemaakt voor werkgevers en dient als een checklist. De flyer bevat de volgende punten:

  • Zijn de risico’s op het gebied van agressie en geweld in kaart gebracht?
  • Is er een procedure om incidenten te melden, registreren en analyseren?
  • Krijgen de medewerkers voorlichting, instructie en training over agressie en geweld?
  • Heeft de organisatie een protocol voor agressie en geweld?
  • Zijn er huisregels opgesteld waaraan bezoekers en cliënten zich moeten houden?
  • Heb je afdoende organisatorische en personele maatregelen getroffen?
  • Zijn er voldoende voorzieningen getroffen om agressie en geweld tegen te gaan?
  • Is er een goed werkend alarmsysteem met een adequate alarmprocedure?
  • Zijn er een regelingen getroffen voor opvang, ondersteuning en nazorg na een incident?
  • Is er een regeling gericht op het aanpakken van de dader of daders?
  • Worden het beleid en de maatregelen tegen agressie en geweld periodiek geëvalueerd?

  Training en mobiele agressie alarmering

  Er zijn vele trainingsorganisaties die jou en jouw collega’s kunnen voorbereiden tegen agressie. Deze trainers laten je zien hoe je om kunt gaan met agressie en hoe je escalatie kunt voorkomen.

  Tot slot zijn alarmsystemen onmisbaar. Met name wanneer je alleen werkt als ambulante zorgverlener of deurwaarder. Alarmknoppen dragen bij aan een veiliger gevoel. Hulp is snel ter plaatse en vergroot je de pakkans. Wij hebben verschillende noodknoppen in het assortiment. Laat je vrijblijvend informeren over wat onze oplossingen voor jou en jouw collega’s kan betekenen.