Wat is een RI&E (Risico-Inventarisatie en -Evaluatie)?
RI&E staat voor Risico-Inventarisatie en -Evaluatie. Het is een inventarisatie van de gevaren binnen een bedrijf met betrekking tot de veiligheid, gezondheid en welzijn van medewerkers. Bij het opstellen van de Risico-Inventarisatie en -Evaluatie maak je een risico-inschatting van de gevaren. Je kijkt hierbij naar de kans dat een gevaar zich voordoet, het effect dat het teweegbrengt en de frequentie waarmee medewerkers aan dit gevaar worden blootgesteld. Naast de evaluatie stel je ook een plan van aanpak op. Je geeft hierin aan welke maatregelen je neemt voor de risico’s en binnen welk termijn:
- Hoe beperk je een risico of de schade als het toch misgaat?
- Welke maatregelen zijn nodig? En hoe worden deze doorgevoerd?
- Hoe zorg je ervoor dat de maatregelen blijven werken?
Ook alleenwerk en agressie zijn risico’s die moeten worden meegenomen in de Risico-Inventarisatie en -Evaluatie. Werkgevers moeten hun medewerkers beschermen tegen de gevolgen van agressie en de risico’s die alleen werk als gevolg hebben.
Tot slot moet je arbeidsongevallen uit het verleden opnemen in de RI&E.
Wanneer is een Risico-Inventarisatie en -Evaluatie verplicht?
Sinds 1 januari 1994 is de RI&E verplicht voor alle werkgevers. Iedere werkgever of ondernemer met personeel in dienst moet een Risico-Inventarisatie en -Evaluatie opstellen. Onder “personeel” vallen ook uitzendkrachten, stagiaires, vrijwilligers en inhuurkrachten. Nagenoeg iedere organisatie heeft te maken met de RI&E. Voor organisaties en werkgevers die alleen vrijwilligers in dienst hebben of voor minder dan 40 uur per week personeel in dienst hebben, gelden een aantal uitzonderingen. Wanneer je uitzendkrachten in huurt moet je ook een kopie van de RI&E opsturen naar het uitzendbureau.
Heb je geen personeel in dienst?
Heb je personeel in dienst, hieronder vallen ook uitzendkrachten, stagiaires, inhuurkrachten en vrijwilligers. Kun je deze vraag met “nee” beantwoorden dan hoef je géén RI&E op te stellen.
Heb je wel personeel in dienst?
Heb je personeel in dienst dan moet je wel een RI&E opstellen. In sommige gevallen gelden er een aantal uitzonderingen en aanvullingen:
- Heb je alleen vrijwilligers in dienst dan ben je alleen verplicht een Risico-Inventarisatie en -Evaluatie op te stellen wanner er gewerkt wordt met gevaarlijke stoffen en/of biologische agentia.
- Heb je voor minder dan 40 uur per week personeel in dienst dan kun je voor het uitvoeren van de RI&E gebruik maken van de Checklist Gezondheidsrisico’s. Dit is een verkorte versie van de RI&E.
- Heb je uitzendkrachten in dienst dan moet je ook een kopie van de RI&E sturen naar het uitzendbureau.
Wanneer moet je een RI&E evalueren?
De RI&E moet altijd actueel zijn. Bespreek en evalueer de RI&E jaarlijks met de werknemers, de ondernemingsraad of personeelsvertegenwoordiger. Ook wanneer de arbeidsomstandigheden binnen de organisatie veranderen, moet ook de RI&E aangepast worden. Voorbeelden van veranderingen:
- Nieuwe machines
- Nieuwe wetgeving
- Fusie of reorganisatie
- Verbouwing of restauratie (ingrijpend)
- Toename agressie
- Lagere bezetting door bijvoorbeeld automatisering
- Wijzigingen in werkroosters zoals ploegendiensten
- Een pandemie (COVID-19)
Moet je de RI&E laten toetsen?
Bedrijven zijn wettelijk verplicht de RI&E door een gecertificeerde arbodienst/deskundige te laten toetsen. Deze toets de Risico-Inventarisatie en -Evaluatie en het plan van aanpak. De deskundige kijkt of alle risico’s zijn opgenomen en of de laatste normen en richtlijnen zijn gebruikt. Niet iedere bedrijf is verplicht de RI&E te laten toetsen. Organisaties met maximaal 25 werknemers hoeven hun RI&E-document niet langer te laten toetsen, mits ze gebruikmaken van een goedgekeurde branchespecifieke en in de cao opgenomen door een deskundige getoetst RI&E-instrument. Organisaties met maximaal 40 uur arbeid per week moeten een Risico-Inventarisatie en -Evaluatie hebben maar hoeven deze niet te laten toetsen.
Wat gebeurt er als ik geen Risico-Inventarisatie en -Evaluatie heb?
Als een inspecteur tijdens een controle om de RI&E vraagt en je hebt deze niet, dan kan de inspecteur je een boete geven. Als de Risico-Inventarisatie en -Evaluatie niet volledig is, zal de inspecteur een waarschuwing geven met een termijn van maximaal drie maanden. Op de website van RIE.nl vind je een overzicht van de boetes en meer informatie over die RI&E.